بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ یک ساختار فروشه که در اون متخصصان فروش مستقل، محصولاتی رو که از یک شرکت مادر خریداری کردن به فروش می رسونن. این حرفه شامل تکیه بر شبکه های شما و بهبود اونها برای فروش این محصولات با استفاده از مهارت های بین فردی و متقاعد کننده هستش.
اگر قصد پیوستن به یک شرکت بازاریابی شبکه ای رو دارین، مهمه که بدونین چطور از منافع خودتون محافظت کنین و فرصت های مناسب برای پیشرفت رو شناسایی کنین. در این مقاله بازاریابی شبکه ای رو تعریف می کنیم و نحوه عملکرد اون رو شرح میدیم. در انتها میتونین با مزایا و معایب و نکات مهم این حوزه آشنا بشین تا عملکرد بهتری داشته باشین.
بازاریابی شبکه ای (Network Marketing) چیه؟
بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) یک مدل کسب و کار فروش مستقیمه که در اون فروشندگان به طور مستقل محصولات یا خدمات رو تبلیغ می کنن. فروشندگان یا نمایندگان به طور مستقل کار می کنن و توسط فردی که اونها رو استخدام کرده تشویق میشن تا نمایندگان بیشتری رو جذب کنن و آموزش بدن.
بعدش اونها نمایندگان جدیدی که استخدام شدن رو تشویق می کنن تا همین کار رو انجام بدن و این روند ادامه پیدا می کنه. این مدل با عنوان MLM (بازاریابی چندسطحی)، بازاریابی ارجاعی و بازاریابی سلولی هم شناخته میشه.
بازاریابی شبکه ای یک تجارت بزرگه که فروش جهانی اون سالانه به صدها میلیارد دلار می رسه. معمولا بعد از اینکه یک مورد کلاهبرداری گسترده در اخبار منتشر میشه، بعضی از کشورها تصمیم می گیرن این نوع تجارت رو محدود یا ممنوع کنن.
ویژگی های بازاریابی شبکه ای
بازاریابی شبکه ای ویژگی های مهمی داره که در ادامه به چند مورد از مهم ترین اونها اشاره می کنیم.
کم هزینه
با وجود اینکه ما در قرن بیست و یکم، عصر اطلاعات و فناوری زندگی می کنیم؛ هزینه های شروع، راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار مثل مالیات، ثبت کسب و کار جدید، سربار ماهانه، مستندسازی، هزینه های اداری و غیره خیلی بالاست.
از طرف دیگه، هزینه اولیه برای کسب و کار بازاریابی شبکه ای در مقایسه با انواع دیگه کسب و کارهای معمولی، به مراتب پایین تر هستش. حتی با راه اندازی یک کسب و کار با بودجه خیلی کم از طریق این مدل، میتونین با سایر مشاغل که فوق العاده با ارزش هستن رقابت کنین.
انعطاف پذیری
انعطاف پذیری زمانی مهم ترین ویژگی کسب و کار بازاریابی چندسطحی هستش. این کار در حالی که همچنان روی شغل تمام وقت خودتون متمرکز هستین با راه اندازی یک کسب و کار پاره وقت شروع میشه. انعطاف پذیری زمانی این فرصت رو به شما میده تا یاد بگیرین و رشد کنین و در عین حال تا وقتی که کسب و کارتون به طور کامل ایجاد بشه، وضعیت مالی خودتون رو ایمن نگه داشته باشین.
وقتی در موقعیتی قرار می گیرین که شغل تمام وقت خودتون رو رها کنین، تیم به کمک شما میاد. افرادی که میتونن از اعضای خانواده خودشون کمک بگیرن اما تجربه کاری ندارن از این رویکرد استفاده می کنن. اونها با گذشت زمان به تاجران خیلی موفقی تبدیل میشن.
مسئولیت پذیری شخصی
نتورک مارکتینگ یک تجارت بدون حقوق ثابت و مشخص هستش؛ یعنی هر چقدر بیشتر مشارکت کنین درآمد بیشتری دارین. بازاریابی شبکه ای پلتفرمیه که افراد رو آموزش میده تا نسبت به عملکرد خودشون پاسخگو باشن.
فروش مستقیم
مثل خیلی از مشاغل دیگه، محصول از زنجیره توزیع عبور می کنه و در نهایت به دست مصرف کننده میرسه. از طریق این مدل بازاریابی شبکه ای، هیچ کانالی در کار نیست؛ فروشندگان افراد غیرشاغلی هستن که بعد از فروخته شدن محصول در طول زمان، کمیسیون خودشون رو دریافت می کنن
سلسله مراتب سازمانی
سلسله مراتب بازاریابی شبکه ای خیلی سیستماتیکه؛ مثلا شما فقط وقتی کمیسیون خودتون رو دریافت می کنین که عضو جدیدی که زیر نظرتون کار می کنه رو جذب کرده باشین. اما عضو جدید فقط کمیسیون خودش رو دریافت می کنه و به همین ترتیب وقتی که افراد دیگه رو جذب می کنه، میتونه کمیسیون اضافی دریافت کنه.
به این تریتب یک پیوند یا زنجیره ایجاد میشه و سیستم سلسله مراتبی توسعه پیدا می کنه.
سیستم اثبات شده
عملکرد، سلسله مراتب و کانال توزیع هر کسب و کار متفاوت هستش و این باعث میشه یادگیری و راه اندازی کسب و کارتون خیلی زمان بر باشه. اما سیستم، طرح و همه چیز مدل نتورک مارکتینگ از قبل ارائه شده و شما فقط باید روی بخش بازاریابی فروش محصول تمرکز کنین. هر چقدر استراتژی بازاریابی بهتری رو به کار ببرین، نکات بیشتری رو یاد می گیرین.
علاوه بر این، شرکت های بازاریابی شبکه ای وجود دارن که به شما کمک می کنن تا کسب و کارتون رو راه اندازی کنین. این شرکت ها میتونن در هر مرحله از مسیر به شما راهنمایی و رهبری لازم رو ارائه بدن. در ابتدا، هر کسب و کاری به چنین کمکی نیاز داره تا بتونه در جهت درست حرکت کنه. این موضوع باعث میشه تا خطر شکست خوردن تا حد زیادی پایین بیاد و به حداقل برسه.
ویژگی های بازاریابی شبکه ای
بازاریابی شبکه ای ویژگی های مهمی داره که در ادامه به چند مورد از مهم ترین اونها اشاره می کنیم.
کم هزینه
با وجود اینکه ما در قرن بیست و یکم، عصر اطلاعات و فناوری زندگی می کنیم؛ هزینه های شروع، راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار مثل مالیات، ثبت کسب و کار جدید، سربار ماهانه، مستندسازی، هزینه های اداری و غیره خیلی بالاست.
از طرف دیگه، هزینه اولیه برای کسب و کار بازاریابی شبکه ای در مقایسه با انواع دیگه کسب و کارهای معمولی، به مراتب پایین تر هستش. حتی با راه اندازی یک کسب و کار با بودجه خیلی کم از طریق این مدل، میتونین با سایر مشاغل که فوق العاده با ارزش هستن رقابت کنین.
انعطاف پذیری
انعطاف پذیری زمانی مهم ترین ویژگی کسب و کار بازاریابی چندسطحی هستش. این کار در حالی که همچنان روی شغل تمام وقت خودتون متمرکز هستین با راه اندازی یک کسب و کار پاره وقت شروع میشه. انعطاف پذیری زمانی این فرصت رو به شما میده تا یاد بگیرین و رشد کنین و در عین حال تا وقتی که کسب و کارتون به طور کامل ایجاد بشه، وضعیت مالی خودتون رو ایمن نگه داشته باشین.
مسئولیت پذیری شخصی
نتورک مارکتینگ یک تجارت بدون حقوق ثابت و مشخص هستش؛ یعنی هر چقدر بیشتر مشارکت کنین درآمد بیشتری دارین. بازاریابی شبکه ای پلتفرمیه که افراد رو آموزش میده تا نسبت به عملکرد خودشون پاسخگو باشن.
بازاریابی شبکه ای چگونه کار می‌کند؟
به منظور فعالیت در سازمانهای بازاریابی شبکه ای، دو روش وجود دارد که باید قبل از تصمیم گیری در مورد عضویت در این شبکه‌ها آنها را بررسی کنید. اولین روش آن است که باید درک خود را نسبت به چگونگی عملکرد یک سازمان بازاریابی شبکه ای بالا ببرید و میزان موفقیت و منصفانه بودن کار آنها را مورد بررسی قرار دهید. همچنین نحوه رسیدگی و تلاش آنها برای نمایندگان شان را ارزیابی کنید.
در روش دوم لازم است از واقعی بودن شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای اطمینان حاصل کنید و مراقب باشید در دام شرکت‌هایی که قصد کلاهبرداری و سوء استفاده از شما را دارند نیفتید. نظم ایده‌آل یک سازمان بازاریابی شبکه ای آن است که محصولات با کیفیت را در اختیار فروشندگانی قرار دهند که بتوانند با فروش آنها سود مناسبی را عاید شرکت کنند.
به منظور چنین عملکردی لازم است که تولید کنندگان با نیازهای مخاطبان آشنایی داشته باشند و محصولات را متناسب با آن تولید کنند. از طرفی دیگر باید به گونه‌ای قیمت‌گذاری شوند که علاوه بر سود رسانی به شرکت، برای مصرف کنندگان نیز مقرون به صرفه باشد. در چنین سازمانی، فروشندگان مستقلا کار می‌کنند. آنها رئیس خود هستند و توانایی کنترل ساعات کاری‌شان را دارند. از طرف دیگر، استقلال کاری تیم فروش باعث کاهش هزینه‌های بازاریابی شرکت شده و از این طریق به شرکت سود می‌رسانند.
متاسفانه بسیاری از شرکت‌های نتورک مارکتینگ از استاندارد‌های مشابه با ساختار سازمانی فوق برخوردار نیستند. برخی از شرکت‌ها فقط اقدام به فروش بسته‌های مبتدی به فروشندگان تازه کار و بی‌تجربه می‌کنند. این روش هر چند منجر به کسب در آمد شرکت‌ها می‌شود اما اغلب فروشندگان را دچار ضرر و زیان می‌کند. (زیرا باعث ایجاد سیستمی می‌شود که در آن سود بسیار کمی عاید فروشندگان مبتدی می‌گردد.) این موضوع در حالی است که سایر فروشندگان در حال تلاش برای جبران خسارت و یا بازگرداندن پول و سرمایه خود از شرکت هستند.
بنابراین بسیار مهم است که ابتدا اطمینان حاصل کنید که یک شرکت بازاریابی شبکه ای سابقه ای موفق و عملکردی عادلانه در برابر فروشندگان خود داشته و تا پیش از اثبات این امر، اقدام به عضویت در آنها نکنید.
چگونگی موفقیت در بازاریابی شبکه ای
کار در بازاریابی شبکه ای بسیار ایده‌آل به نظر می‌رسد زیرا در این کار شما رئیس خود هستید و می‌توانید ساعات کاری و اهداف‌تان را مستقلا معین کنید. در ادامه تمام مواردی را که لازم است برای موفقیت در این نوع بازاریابی بدانید را بررسی می‌کنیم.
انتخاب شرکت مناسب: برای انتخاب شرکت مناسب ابتدا باید تحقیقات لازم را انجام دهید و مدیر عامل و سهامداران شرکت را بشناسید و محصول یا خدمات آن را بررسی کنید.
شروع به کار در شرکت: حالا که شرکت را به درستی شناختید و می‌خواهید کارتان را در آن شرکت شروع کنید، بهتر است مربی مناسبی انتخاب کنید، آموزش ببینید، مشتریان بالقوه جدید پیدا کنید و آنها را پیگیری نمایید.
تیم بازاریابی شبکه‌ای خود را بسازید: برای تشکیل تیم بازاریابی شبکه‌ای باید اعضای جدید جذب کنید، آنها را به خوبی راهنمایی کنید، کمیسیون خوبی به آنها بدهید و در مورد کارتان با یک متخصص مشورت کنید.