مهندسی انسانی (ارگونومی) چیست؟
در بسیاری از صنایع، مهندسی فاکتورهای انسانی به عنوان وسیله‌ای برای کم کردن آسیب‌های شغلی و میزان حق بیمه پرداختی برای کارگران است. مهندسی فاکتورهای انسانی یا ارگونومی فصل مشترکی بین انسان و ماشین است. این علم بر آن است که به جای متناسب‌سازی انسان با محیط کار، محیط را با انسان متناسب سازد تا از آسیب‌های احتمالی بر انسان بیش از پیش جلوگیری کند.
ارگونومی طیف وسیعی از عوامل و پارامترها را که بین انسان و کار انطباق ایجاد میکند را شامل می‌شود. تحقیقات در زمینه‌ی ارگونومی طراحان را قادر می‌سازد که تجهیزات و شرایط مناسب‌تر و منطبق‌تر با انسان را ایجاد کنند تا از فشار کار بر بدن افراد بکاهد؛ از جمله کنترل پارامترهای محیطی همچون آنتروپومتری، استاتیک، دینامیک، نور، صدا، دما و رطوبت.
از این رو افراد می‌توانند بسیار بهتر و مؤثرتر در زمان‌های طولانی عمل کنند.
مثال برای فهم بهتر: در زندگی روزمره ممکن است بارها با این اتفاق رو به رو شده باشید که با بلند کردن جسم سنگین، دردی در ناحیه کمر حس کنید که اگر با رعایت اصول این کار صورت می‌گرفت، هرگز با درد و ناراحتی مواجه نمی‌شدید. بنابراین دانستن اصول ارگونومی امری مهم و ضروری حتی در زندگی روزمره افراد است.
ارگونومی به چه معناست؟
ارگونومی در لغت به معنای قانون کار (در حقیقت Ergo به معنی کار و Nomos به معنی قوانین و اصول می‌باشند) و در عمل به مفهوم تطابق و سازگاری محیط کار ، ابزار کار و شرایط کار با تواناییهای جسمی و روانی انسانهاست .علم ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی (Human Factors Engineering)دانشی است کاربردی مرکب از علوم پایه مختلف از جمله فیزیولوژی روانشناسی ، فیزیک ، مکانیک ، طراحی ، آمار ، ریاضی ، جامعه‌شناختی ، مدیریت و بسیاری موارد دیگر ؛ این علوم در کنار هم اصول ارگونومی را شکل داده و به طراحی بهتر سازمان در جهت بهره‌ور بودن کمک نموده و میزان رفاه و سازگاری انسانها را با محیط کار را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهند.
ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری) ، استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی ) ، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک) ، احتیاط (روانشناسی صنعتی) ، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی) ، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی ) سر و کار دارد .
هدف این دوره:
ارگونومی با دو هدف بسیار مهم به کار گرفته می‌شود:
افزایش کارایی و بهبود عملکرد کارها اولین هدف ارگونومی است. کاهش خطاهای احتمالی و افزایش سهولت استفاده و افزایش بازدهی در این دسته از اهداف قرار گرفته‌اند.
دومین هدف ارتقا برخی ارزش‌های انسانی مثبت و ایدئال چون افزایش ایمنی، کاهش خستگی و تنش، افزایش راحتی، افزایش رضایت شغلی کارمندان و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها است. بر اساس اهداف ذکرشده، هر حرفه و محیطی ممکن است به برخی از آن‌ها نیاز داشته باشد و هر دو دسته مهم نباشند. اگرچه این اهداف به هم وابسته بوده و بر هم اثرگذارند.
مفید برای:
* مهندسی صنایع
* بهداشت حرفه‌ای
* دانشجویان رشته های مختلف
* کارمندان
* کلیه افراد علاقه مند به این مبحث
مهارت هایی که در این دوره فرا میگیرید:
* بررسی فیزیولوژی بدن وشناخت بیماریهای اسکلتی و عضلانی
* بررسی عوامل زیان آور محیط کار
* بررسی حوادث ناشی از کار
* ارزیابی و کنترل عوامل ریسک ارگونومیکی محیط کار
* آموزش مستمر جهت بهبود روشهای صحیح انجام کار
* ارائه راهکارها در جهت بهبود وضعیت تجهیزات وابزار آلات مناسب با نوع کار
* دوره ارگونومی (مهندسی فاکتورهای انسانی)
سرفصل ها:
* آشنايي با مقررات ايمني مفاهيم و كليات
* آشنایی با حوزه های کاربرد دانش ارگونومی
* استرس شغلي و راههاي مقابله با آن ها
* جابه جايي دستي مواد
* ابزارهاي دستي
* ارگونومي كار دفتري و اداري
* نوبت كاري
ارگونومی موارد زیر را مورد بررسی قرار می‌دهد و بر رفع مشکلات آن‌ها تلاش میکند:
* قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری)
* خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)
* نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک)
* احتیاط (روانشناسی صنعتی)
* استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)
* طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی)