راهنمای گردشگری فرهنگی شخصی است که کلیه جاذبه های فرهنگی و بومی کشور را می تواند به گردشگران خارجی و ایرانی معرفی نماید. اصطلاح انگلیسی Cultural Tourism Guide معادل راهنمای گردشگری فرهنگی می باشد.
فردی که به عنوان راهنمای گردشگری فرهنگی شروع به کار می کند باید به مفاهیمی مانند:
* آشنایی کامل با فرهنگ و آداب و رسوم قشرهای مختلف
* استفاده از زبان‌های محلی برای برقراری ارتباط با سایر نقاط گردشگری کشور
* مدیریت جشن‌ها و مراسم‌ها و معارفه‌ها
* آشنایی با غذای مرسوم و بومی هر منطقه
* و برنامه‌ریزی برای بازدید مراکز تفریحی و فرهنگی و تاریخی کشور آشنایی کامل داشته باشد.
راهنمای گردشگری فرهنگی شغلی از حوزه گردشگری است که دارای شایستگی های: تعاریف و مفاهیم پایه میراث فرهنگی، بررسی رابطه فرهنگ و مذهب، بررسی رابطه فرهنگ و اقلیم، استفاده از زبان گویش و ادبیات محلی در گردشگری فرهنگی، کاربرد موسیقی سنتی در گردشگری فرهنگی، بررسی جشن ها و مدیریت آن در فرهنگ، بررسی رابطه فرهنگ و بازیهای محلی، بررسی رابطه فرهنگ و صنایع دستی، بررسی رابطه فرهنگ و غذاهای بومی و محلی، برنامه ریزی و اجرای بسته سفر گردشگری فرهنگی است.
گردشگری فرهنگی نوعی از گردشگری است که در رابطه با فرهنگ یک کشور یا منطقه است. توریسم فرهنگی به طور خاص بر شیوه زندگی مردم در این مناطق جغرافیایی و تاریخچه آن مردم، هنر، معماری، ادیان و دیگر عناصری که به آنها کمک کرده تا شیوه زندگی خود را دنبال کنند تمرکز دارد. گردشگری فرهنگی شامل گردشگری در مناطق شهری به خصوص شهرهای تاریخی و بزرگ و امکانات فرهنگی این شهرها مانند موزه ها و تئاترهای آنهاست. همچنین این نوع توریسم می تواند شامل گردشگری در مناطق روستایی و نمایش سنت های بومی جوامع فرهنگی به عنوان مثال جشنواره ها و آداب و رسوم و ارزش ها و شیوه زندگی آنان باشد. گردشگری فرهنگی در حال حاضر محبوبیت زیادی در سراسر جهان دارد و در گزارش اخیر OECD، این نوع توریسم می تواند در توسعه منطقه ای در مناطق مختلف جهان مؤثر باشد.
تعریف گردشگری فرهنگی عبارت است از رفتن افراد به جاذبه های فرهنگی به دور از محل اقامت عادی خودشان با قصد جمع آوری اطلاعات جدید و تجربیات به منظور برآوردن نیازهای فرهنگی. این نیازهای فرهنگی می تواند درک هویت فرهنگی فرد از طریق مشاهده فرهنگ دیگران باشد.
گردشگری فرهنگی دارای سابقه ای طولانی است و ریشه های آن در گرند تور به اوایل صنعت گردشگری می رسد. همچنین گردشگری فرهنگی از مسائلی است که سیاستگزاران برای آینده روی آن حساب باز کرده اند. سازمان گردشگری جهانی WTO، دریافت که ۳۷ درصد از گردشگری جهانی را گردشگری فرهنگی تشکیل می دهد و سالانه ۱۵ درصد رشد دارد.
یک دسته از مقصدهای گردشگری فرهنگی بازدید از کانونهای تمدن و فرهنگ است که در بیرون از محل زندگی فرد هستند. کانونهای فرهنگی و هنری قوی، از مناطق جذاب برای گردشگران است.
سرفصل های آموزش مهارت راهنمای گردشگری فرهنگی
تعاریف و مفاهیم پایه میراث فرهنگی
آشنایی با تعاریف و جایگاه فرهنگ ، آشنایی با تاریخچه میراث فرهنگی کشور ، آشنایی با انواع میراث فرهنگی ، تجزیه و تحلیل انواع جاذبه های فرهنگی ملموس و ناملموس ، مقایسه تطبیقی جاذبه های فرهنگی ایران و جاذبه های شاخص جهان
بررسی رابطه فرهنگ و مذهب
مطالعه انواع مذاهب باستانی و زنده دنیا ، آشنایی با انواع پوشش بومی و مذهبی ، ارتباط فرهنگ با ریشه های فرهنگی
بررسی رابطه فرهنگ و اقلیم
آشنایی با تعاریف و مفاهیم اقلیم ، بررسی نقش اقلیم در ایجاد معماری بومی ، بررسی اقلیم های جغرافیایی در نهادینه شدن رفتار ، بررسی رابطه اقلیم و نوع معیشت ، کاربرد اقلیم در نوع پوشش افراد بومی
استفاده از زبان، گویش و ادبیات محلی در گردشگری فرهنگی
آشنایی با انواع گویش های فولکلور ایران ، چگونگی تقسیم بندی اسطوره ها و افسانه های ایران باستان ، چگونگی بررسی تشابهات فرهنگی ادبی ایران با سایر فرهنگ های باستانی ، بررسی گویش های مختلف فرهنگی ایران
کاربرد موسیقی سنتی در گردشگری فرهنگی
آشنایی با نقش موسیقی در فرهنگ محلی ، آشنایی با تاریخچه موسیقی سنتی ایران ، معرفی انواع ادوات موسیقی ، بررسی سازمان های متداول در موسیقی ایران و ….
بررسی جشن ها و قدمت آن در فرهنگ
آشنایی با انواع جشنهای ملی و محلی ، چگونگی پیرایش جشن ها از نگاه اسطوره و علم ، چگونگی استفاده از رویدادهای فرهنگی در توزیع در آمدها ، چگونگی مدیریت رویدادهای فرهنگی در برگزاری جشن ها و …
بررسی رابطه فرهنگ و بازی های محلی
آشنایی با تاریخچه انواع بازی های محلی و بومی ، چگونگی استفاده از بازی های محلی در فرهنگ سازی گردشگری ، تجزیه و تحلیل بازیهای محلی در فرهنگ عشایری
بررسی رابطه فرهنگ و صنایع دستی
بررسی رابطه فرهنگ و غذا های بومی محلی
برنامه ریزی و اجرای بسته سفر گردشگری فرهنگی